عصر روز یکشنبه سفر پنج ساعته هواپیمایی از تل‌آویو به شهر «نئوم» در شمال غرب عربستان خبرساز شد. آن هم هواپیمایی حامل بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل که همزمان با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به‌ طور پنهانی به این کشور سفر کرده بود.

پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

به گزارش فرارو، چند ساعت بعد از انتشار خبر این سفر سری، مقام‌های تل‌آویو به تایید این سفر پرداختند، اما فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، در توئیتی انجام چنین دیداری را تکذیب کرد.

سفر نتانیاهو به عربستان در آخرین ماه‌های حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید و پس از عادی‌سازی روابط کشور‌های عربی، چون امارات، بحرین و سودان با اسرائیل صورت گرفته است و همین این گمانه را تقویت می‌بخشد که هدف از انجام این سفر پیگیری عادی سازی رابطه با عربستان باشد.

با این حال، برخی کارشناسان در کشور با بیان اینکه این خبر، اطمینان آور نیست از صحبت دراین‌باره خودداری کردند. به گفته آن‌ها این خبر تنها در فضای رسانه‌ای وجود دارد، ولی از سوی دیگر مراجع مورد اعتماد آنان تایید نشده است که بخواهند درباره آن به تحلیل بپردازند.

ولی حسین رویوران کارشناس منطقه در گفت‌وگو با فرارو با تایید خبر سفر نتانیاهو به عربستان در این باره گفت: عادی‌سازی رابطه بین عربستان و رژیم صهیونیستی از مدت‌ها پیش شروع شده است. اجازه دادن عربستان به برخی شهروندانش برای این‌که به رژیم صهیونیستی سفر کنند و با مقامات سیاسی گفت‌وگو کنند مانند انور‌عشقی و ترکی فیصل و امثال این‌ها خودش نشان از چنین اراده‌ای است. نکته دوم بعد از عادی سازی روابط امارات متحده عربی با رژیم صهیونیستی، عربستان اجازه داد هواپیما‌های اسرائیلی از روی حریم هوایی این کشور عبور کنند و حتی هواپیما‌های اسرائیلی با افتخار اعلام کردند از روی مکه هم پرواز کردند. بنابراین دیدار با نتانیاهو در منطقه نئوم عربستان با وساطت پمپئو امر عجیب و غریبی نیست.

وی افزود: این‌که این مساله در اسرائیل اعلام شود و بعد وزیر جنگ عربستان بگوید انتشار چنین اطلاعاتی کار درستی نیست و امری غیراخلاقی است، نشان می‌دهد عربستان مایل به اعلام این خبر نبوده است. اما اسرائیل برای تحت فشار قرار دادن عربستان در جهت عادی سازی سریع این را افشا کرده است. بنابراین، این سفر علی‌رغم تکذیب عربستان، انجام شده است.

این کارشناس اظهار کرد: جالب اینجاست که عربستان اعلام کرده در نئوم فقط با آمریکایی‌ها دیدار صورت گرفته است و جالب‌تر این است که نتانیاهو هم تابعیت آمریکا را دارد و عربستان در واقع دروغی هم نگفته است.

وی درباره این‌که چرا عربستان این سفر را نفی می‌کند با بیان این‌که عربستان همچنان حاضر به عادی سازی آشکار نیست و این مسئله را به صورت پنهانی دنبال می‌کند عنوان کرد: چرایی این مساله به شرایط منطقه برمی‌گردد که با انتخاب جو بایدن تا حدی تغییر پیدا کرده است. آقای ترامپ اعلام کرده است محمد بن سلمان قول داده بعد از انتخابات رابطه با اسرائیل را برقرار کند، اما شکست ترامپ، بخش وسیعی از این سناریو‌ها را به هم زده است. عربستان سعودی الان با احتیاط بیشتری به این مقوله نگاه می‌کند. به خصوص اینکه آقای بایدن اعلام کرده است رابطه با فلسطینی‌ها را دوباره برقرار می‌کند و سفارت فلسطین را به ‌آمریکا بر می‌گرداند و از فرایند گفت‌وگو بین اسرائیل و فلسطینی‌ها حمایت می‌کند.

رویوران ادامه داد: این در حالی است که آقای ترامپ دست اسرائیلی‌ها را در چارچوب معامله قرن باز گذاشته بود تا هر جایی که دوست دارند را به خودشان ضمیمه بکنند. از سویی هم کشور‌های منطقه را تحت فشار قرار داده بود تا اینکه اسرائیل را با همین شرایط یعنی غصب بیشتر سرزمین‌ها به رسمیت بشناسند؛ بنابراین احتیاط عربستان در شرایط فعلی به تحولاتی برمی‌گردد که در انتخابات آمریکا رخ داده است. عربستان ترجیح می‌دهد تا حدودی صبر کند تا ببیند شرایط چه می‌شود و بعد درباره این مسئله تصمیم بگیرد.

او همچنین درباره نقش اختلاف نظر ملک سلمان و پسرش محمد بن سلمان در این باره افزود: ملک سلمان اصراری بر رابطه با اسرائیل ندارد، ولی محمد بن سلمان خواهان این رابطه است. دلیلش این است که بن سلمان حاضر است به عنوان محوری‌ترین کشور اسلامی که حرمین شریفین در آنجا قرار دارد با اسرائیل رابطه برقرار بکند به شرطی که آمریکا پادشاهی بن سلمان را بعد از پدرش در آینده تضمین بکند. پس بن سلمان با این رابطه درپی معامله با آمریکا است، ولی پدر تحت فشار چنین معامله‌ای نیست.

وی درباره خبر منتشره شده‌ای مبنی بر اینکه این سفر در پی هماهنگی برای حمله نظامی مشترک از سوی اسرائیل و عربستان به ایران صورت گرفته و این دو کشور درپی جلب حمایت آمریکا هستند هم بیان کرد: بحث حمله نظامی به ایران را قبول ندارم. اینکه این جلسه، جلسه هماهنگی چنین اقدامی بوده و عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف بودند صحت ندارد. آمریکا اگر قصد حمله نظامی به ایران را داشت فرصت‌های زیادتری در گذشته داشت. زمانی که ایران هواپیمای گلوبال هاوگ آمریکا را ساقط کرد یا عین الاسد را موشک‌باران کرد آمریکا فرصت برای حمله به ایران را داشت، اما آمریکا می‌داند که ایران، قدرت بازدارندگی و پاسخ دارد و بنابراین نمی‌تواند این کار را انجام ‌بدهد. الان هم این معادله تغییر ‌نکرده است و آقای ترامپ نمی‌تواند ریسک بکند و این مسئله را انجام دهد. این کارشناس منطقه اضافه کرد: آقای پمپئو قصد دارد تا در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ کاندیدا شود. برای همین به منطقه آمد تا هم ایتام ترامپ را تسلی دهد و هم قولی از آن‌ها بگیرد تا از او در انتخابات بعدی ریاست جمهوری حمایت کنند. داستان به هماهنگی‌ها برای آینده برمی‌گردد. ترامپ یک پدیده زودگذر در عرصه سیاسی آمریکا نیست. دنبال این است که استمرار پیدا کند و یکی از افراد شاخص این جریان هم پمپئو است. این دیدار هم بیشتر در راستای استمرار همکاری‌ها برای بازگشت جریان ترامپیسم به قدرت در آینده است.

دیدار نتانیاهو و بن سلمان چه پیامی برای بایدن داشت؟

تحلیلگران صهیونیست دیدار روز یکشنبه بنیامین نتانیاهو رئیس رژیم ‌صهیونیستی با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی را پیامی آشکار علیه ایران و دولت جو بایدن توصیف کردند و آن را تهدید رئیس جمهوری آینده آمریکا، در صورت بازگشت به برجام، خواندند.

به گزارش ایرنا، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز یکشنبه همزمان با حضور «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا در عربستان مخفیانه به این کشور رفت و بر اساس گزارش محافل رسانه ای با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دیدار و گفت‌وگو کرد.

دیدار رئیس رژیم صهیونیستی با ولیعهد سعودی در حضور وزیر امور خارجه آمریکا انجام شد، اگرچه مقام های عربستانی از جمله «فیصل بن فرحان»، وزیر امور خارجه این کشور با وجود گزارش‌های متعدد رسانه‌ ای این دیدار را تکذیب کردند در مقابل نتانیاهو از ارائه توضیح در این زمینه خودداری کرد که به باور تحلیلگران این سکوت به نوعی بیانگر تایید سفر وی به عربستان و ملاقات با بن سلمان است.

در گیرودار انکار سعودی ها و تایید صهیونیست ها، شماری از تحلیلگران اسرائیلی معتقدند که با وجود اهمیت اصل دیدار، چراغ سبز دادن به افشای خبر آن پیامی آشکار به دولت بایدن و ایران است.

پایگاه خبری میدل ایست نیوز دراین‌باره به نقل از تحلیلگران صهیونیست نوشت که این دیدار در چارچوب اقدام هایی جای می‌گیرد که «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا، در آستانه پایان دولت «ترامپ» در خاورمیانه انجام می‌دهد تا هم در مسیر اقدام احتمالی «جو بایدن» برای کاهش تحریم‌ها علیه ایران مانع ایجاد کند و هم دست اسرائیل را برای رویارویی با ایران باز کند.

به نوشته این رسانه،‌ تحلیلگران اتفاق نظر دارند که موضوع اصلی این دیدار علاوه بر عادی سازی روابط، ترسیم نقشه راهی است که آمریکا و متحدانش می‌خواهند در منطقه پیش گیرند تا مانع از آن شوند که ایران تهدیدها درباره گسترش فعالیت‌های هسته ای خود را عملی کند.

«اتمار آیخنر»، تحلیلگر سیاسی «یدیعوت اخرونوت»، در این باره معتقد است که این دیدار حادثه‌ای نامعمول است اما موافقت دستگاه‌های نظارتی نظامی با انتشار آن امری استثنایی است.

به نظر وی، این دیدار پیامی از جانب اسرائیل و عربستان به چند طرف است، از‌جمله پیامی است به ایران و خاورمیانه با این مضمون که وقتی پای ایران در میان باشد، عربستان و اسرائیل در یک محور هستند.

او می‌افزاید که این دیدار پیامی هم به بایدن و دولت او دارد با این مضمون که عربستان آماده عادی‌سازی روابط با اسرائیل است و نیز این مضمون مهم‌تر که اگر بایدن بخواهد سیاست‌های آمریکا در قبال ایران را تغییر دهد، عربستان و اسرائیل در برابر آن خواهند ایستاد.

این روزنامه‌نگار اسرائیلی می‌افزاید که این سفر‌ پر ابهام از فرودگاه بن گوریون به نیوم عربستان در پی سلسله‌ای از حوادث بی سابقه از جمله عادی‌سازی روابط میان اسرائیل با امارات و بحرین و سودان رخ می‌دهد.

از سوی دیگر، پیش‌تر گزارش‌هایی مطرح شده بود که «دونالد ترامپ» موضوع حمله به ایران را مطرح کرده است، اما بایدن تاکنون چند بار تاکید کرده که به توافق هسته‌ای بازخواهد گشت، اقدامی که بی‌شک موجب نارضایتی عربستان و اسرائیل و متحدان منطقه‌ای آنها خواهد شد.

«رون بن یشای» هم در مقاله‌ای با عنوان «دوران اقدامات لحظه‌ای» تاکید می‌کند که دولت ترامپ می‌خواهد در دل بحران‌های داخلی اسرائیل امتیازات بیشتری به نتانیاهو بدهد و با توجه به عزم ترامپ برای نامزد شدن در انتخابات ۲۰۲۴، در این لحظه آخر نیز همدلی مسیحیان انجیلی را حفظ کند.

به نظر بن یشای، این دیدار به احتمال قوی به عادی سازی روابط میان عربستان و اسرائیل نمی‌انجامد، هرچند ولیعهد عربستان به این عادی سازی متمایل است و برگزاری این جلسه در نیوم و نه در ریاض هم در همین راستا قابل تحلیل است.

به نظر این تحلیلگر سیاسی، در این دیدار احتمالا اقدامات آمریکا در برابر ایران از جمله اعزام جنگنده B-۵۲ مورد بحث قرار گرفته است.

او می‌افزاید که احتمالا برنامه‌های بعدی ترامپ برای ایجاد مانع در مسیر بازگشت دولت بایدن به توافق هسته‌ای و کاهش تحریم‌ها از دیگر موضوعات مورد بحث در این جلسه بوده است.

بن یشای ادامه می‌دهد که اینکه نتانیاهو وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک و رئیس دستگاه اطلاعات ارتش را به این جلسه نبرده و تنها همراه وی رئیس موساد بوده، نشان می‌دهد که محور اصلی جلسه مسائل سیاسی و نه نظامی علیه ایران بوده است.